Menopoz, adet döngülerinizin sonunu gösteren zamandır. Tanı genellikle geçmişe yönelik konulup 12 ay adetsiz bir zaman geçtikten sonra teşhis edilir. Menopoz, 40’lı veya 50’li yaşlarınızda olabilir, ancak yaş ortalaması Türkiye’de 50’dir.

Menopoz doğal bir biyolojik süreçtir. Ancak, sıcak basmalar ve menopozun duygusal semptomları fiziki konforunuzu ve uykunuzu bozabilir, enerjinizi azaltabilir veya duygusal sağlığı etkileyebilir. Yaşam tarzı düzenlemelerinden hormon tedavisine kadar birçok etkili tedavi vardır.

Belirtileri

Menopozada veya menopoza geçiş döneminde bazı belirti ve semptomları yaşayabilirsiniz. Bunlar;

• Düzensiz adet dönemleri
• Vajinal kuruluk
• Sıcak basmaları
• Titreme
• Gece terlemeleri
• Uyku problemleri
• Ruh hali değişiklikleri
• Kilo alımı ve yavaşlayan metabolizma
• İncelen saç ve kuru cilt
• Meme dolgunluğu kaybı
• Adet değişiklikleri de dahil olmak üzere semptomlar her kadın için farklıdır.

Perimenopoz sırasındaki gecikmeli adet yaygındır ve beklenir. Genellikle, adet dönemleri bir ay atlar ve geri döner veya birkaç ay atlar ve ardından birkaç ay boyunca tekrar aylık döngüler başlar. Periyotlar ayrıca daha kısa döngülerde de olur, bu yüzden birbirlerine daha yakındırlar. Düzensiz dönemlere rağmen, gebelik mümkündür.

Nedenler

Üreme hormonlarının doğal düşüşü. 30’larınızın sonlarına yaklaştığınızda, yumurtalıklarınız daha az östrojen ve progesteron yapmaya başlar. Ortalama 50 yaşlarda ise yumurtalıklarıda östrojen üreten çok az yumurta kaldığı için doğal yollar ile menopoza girilir.

Operasyon ile yumurtalıklarınız alınması manopoza neden olur. Bu tür manopoz durumuna cerrahi menopoz denmekle beraber ani östrojen düşüşü nedeniyle semptomlar daha ağır olabilir.

Kemoterapi ve radyasyon tedavisi yumurtalıklarınızda üreme hücrelerine zarar verdiği için menapoza geçiş süreci hızlanır. Özellikle bazı kemoterapi ilaçları sonrası ve pelvik radyoterapi sonrası adetlerde ani kesilme ile hızlı bir manopoz süreci başlayabilir.

Overyan yetmezlik denilen yumurtalık yetmezliği özellikle 40 yaş öncesi bir çok nedene bağlı olarak meydana gelebilmektedir. Risk faktörlerinden en önemlisi aile öylüsü olup erken yaşlarda menopoza neden olabilmektedir.

Komplikasyonlar

Kalp ve kan damarı (kardiyovasküler) hastalıkları; Östrojen seviyeleriniz düştüğünde, kardiyovasküler hastalık riskiniz artar. Kalp hastalığı, kadınlarda ve erkeklerde önde gelen ölüm nedenidir. Bu yüzden düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı bir diyet yemek ve normal kilonuzu korumak önemlidir.

Osteoporoz; Bu durum kemiklerin kırılgan ve zayıf olmasına neden olarak kırık riskinin artmasına neden olur. Menopozdan sonraki ilk birkaç yıl boyunca, kemik yoğunluğu hızlı bir şekilde azalarak osteoporoz riskinizi artabilmektedir. Osteoporozu olan menopoz sonrası kadınlar özellikle omurga, kalça ve el bileği kırılmalarında risk artışı mevcuttur. İdrar problemleri; Vajinanız ve idrar yolundaki dokular elastikiyeti kaybettiğinden, idrar yapmada sık, ani, güçlü bir dürtü, ardından istemeden idrar idrar kaçırma olabilir veya öksürme, gülme veya ağır kaldırma (idrar kaçırma) ile idrar kaçırılabilir. Aynı zmanada idrar yolu enfeksiyonları daha sık görülebilir.

Cinsel işlev; Menopozda vajinal kuruluk ve dokuların elastikiyetlerinin kaybolması cinsel fonksiyon bozukluğuna neden olabilir.

Tanı

Menopozun belirti ve semptomları çoğu kadının menopoz döneminde olduğunu söylemek için yeterlidir. Menopoz teşhisi için testlere genellikle ihtiyaç duyulmaz. Ancak bazı durumlarda kan tahlillerinden hormon ölçümü tanıya destek olabilir. Manopoz durumunda kan tahlillerinde FSH ve Östrojen seviyeleri düşer.

Tedavi

Menopoz tıbbi tedavi gerektirmez. Bunun yerine, tedaviler belirti ve semptomlarınızı hafifletmeye ve yaşlanma ile oluşabilecek kronik durumları önlemeye veya yönetmeye odaklanır.

Sistemik Hormon tedavisi; Östrojen tedavisi, menopozal sıcak basmaları hafifletmek için en etkili tedavi seçeneğidir. Östrojen ayrıca kemik kaybını önlemeye yardımcı olur. Hormon tedavisinin uzun süreli kullanımı bazı kardiyovasküler ve meme kanseri risklerine sahip olabilir, ancak menopoz döneminde hormonları başlatmak bazı kadınlar için faydaları göstermiştir.

Vajinal östrojen; Vajinal kuruluğu rahatlatmak için, östrojenli vajinal krem, tablet veya halka kullanılarak doğrudan vajinaya uygulanabilir. Bu tedavi vajinal dokular tarafından emilen az miktarda östrojen salgılar. Vajinal kuruluk, cinsel ilişki rahatsızlığı ve idrarla ilgili semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.

Düşük doz antidepresanlar; Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI) adı verilen ilaç sınıfı ile ilgili bazı antidepresanlar menopozal sıcak basmaları azaltabilir. Sıcak basmaların tedavisi için düşük dozlu bir antidepresan, sağlık nedenleriyle östrojen alamayan kadınlar için veya bir ruh hali rahatsızlığı için antidepresana ihtiyaç duyan kadınlar için faydalı olabilir.

Gabapentin ve klonidin başka amaçlar için kullanılan ilaçlar olmasına rağmen menopozda ateş basmalarını engellediği saptanmış ve bu nedenle östrojen kullanamayan kadınlarda yarar sağlamıştır.

Osteoporozun önlenmesi veya tedavisi için kullanılan bazı ilaçlar.

Yaşam tarzı değişiklikleri ve ev modifikasyonları

Neyse ki, menopoz ile ilişkili belirti ve semptomların çoğu geçicidir.

Ateş basmaları; Katmanlar halinde giyin, bu sırada soğuk bir bardak su için veya daha serin bir yere gidin. Sıcak basmalarını neyin tetiklediğini saptamaya çalışın. Birçok kadın için, tetikleyiciler sıcak içecekler, kafein, baharatlı yiyecekler, alkol, stres, sıcak hava ve hatta sıcak bir oda olabilir.

Cinsel fonksiyon bozukluğu için su bazlı kayganlaştırıcılar işe yarayabilir.

Kaliteli uyku için kafein alımını azalmak gereklidir. Yatmadan hemen önce olmasa da, gün boyunca egzersiz yapın. Gevşeme tekniklerini uygulayın. Derin nefes alma, tempolu nefes alma, masaj ve ilerleyici kas gevşemesi gibi teknikler menopoz semptomlarında yardımcı olabilir. Pelvik tabanınızı güçlendirin. Kegel egzersizleri adı verilen pelvik taban kas egzersizleri bazı idrar kaçırma formlarını iyileştirebilir.

Dengeli bir diyet yiyin. Çeşitli meyveler, sebzeler ve kepekli tahıllar ekleyin. Doymuş yağları, yağları ve şekerleri sınırlayın. Günlük gereksinimleri karşılamaya yardımcı olmak için kalsiyum veya D vitamini takviyesi alın.

Sigara içmek kalp hastalığı, felç, osteoporoz, kanser ve diğer sağlık sorunları riskinizi artırır. Aynı zamanda sıcak basmaları artırabilir ve erken menopoza neden olabilir.

Düzenli egzersiz. Kalp hastalığı, diyabet, osteoporoz ve yaşlanma ile ilgili diğer koşullara karşı korunmaya yardımcı olmak için gün içi düzenli fiziksel aktivite veya egzersiz yapın.

Son olarak doktorunuzun bilgisi dışında hiç bir şekilde hormon ihtiva edebilecek bitkisel ürün kullanmayın.